فراتر از رژه رمزگشایی پیام رژه نظامی بزرگ چین به رقبا و متحدان

بهمن: چین به تازگی یکی از بزرگ ترین رژه های نظامی را برای بزرگداشت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم برگزار کرد؛ اما چرا این مراسم با چنین شوکتی برگزار شد و پکن بدنبال ارسال چه پیامی است؟

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل:

چین در روز چهارشنبه، یکی از بزرگ ترین رژه های نظامی را برای بزرگداشت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم برگزار کرد. سوم سپتامبر ۱۹۵۱ توسط جمهوری خلق چین بعنوان «روز پیروزی ضد ژاپن» انتخاب شد و این تنها دومین مراسم باشکوه بمناسبت این روز است. (اولین ِ آن، رژه نظامی هفتادمین سالگرد در سال ۲۰۱۵ میلادی بود.)
چرا چین این مراسم را با چنین شوکت و نمایشی جشن می گیرد؟ چرا اکنون؟ چه پیامی را می خواهد بوسیله این نمایش باشکوه قدرت منتقل کند؟ و به چه کسی؟ به بررسی تعدادی از این سوالات حیاتی می پردازیم.

پیامی به ژاپن

در چین، مراسم با عنوان «هشتادمین سالگرد پیروزی مردم چین در جنگ مقاومت ضد تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم»، با تأکید بر لحن ضد ژاپنی جشن ها، نامیده می شود. چین امیدوار است که این نمایش قدرت، ژاپن را محتاط تر کرده و مانع اتخاذ موضع «مشکلات تایوان، مشکلات ژاپن است» شود. مفسرین چینی می گویند که هدف مراسم، اخطار نهائی به طرف ژاپنی درباب عقب نشینی است، بخصوص در مسئله تایوان.
گائو ژیکای، استادتمام دانشگاه سوژو و معاون مدیریت مرکز چین و جهانی سازی، استدلال کرد که چین باید از کشورهای حاضر بخواهد تا بطور مشترک اطلاعیه ای صادر کنند و جلوی اصلاح قانون اساسی صلح طلبانه ژاپن را بگیرند و آنرا در مسئله تایوان تحت فشار قرار دهند.

پیامی به تایوان

تحلیلگران چینی باور دارند که این مراسم برای دیده شدن توسط تایوان انجام می شود. بواسطه این نمایش قدرت باشکوه، چین خواهان انتقال پیامی است که در آن مقاومت تایوان را به تلاشی کوچک و ظریف برای متوقف کردن نیرویی بسیار بزرگ تشبیه کند. نابرابری قدرت میان دو سوی تنگه تایوان بسیار زیاد است و به قول پکن، مردم تایوان تنها توسط سیاستمداران خود فریب داده می شوند تا در یک جنگ طولانی با سرزمین اصلی، بعنوان گوشت دم توپ عمل کنند.
همزمان، جنگ مقاومت ضد ژاپن بعنوان بخشی از تاریخچه مشترک چین و تایوان نمایش داده می شود. تبلیغات سیاسی چینی با تکیه بر این که ژاپن در دوران حکومت استعماری خود ۴۰۰ هزار نفر را در تایوان کشته است، مردم تایوان را به ترسو بودن محکوم می کند، چونکه ژاپن را دوست دانسته و با این حال، سرزمین اصلی چین را دشمن خود می شمارند.

پیامی به آمریکا

شِن یی، استاد سیاستهای بین الملل در دانشگاه فودان، گفت: «رژه نظامی سوم سپتامبر به رویدادی کلیدی در تحول موازنه جهانی قدرت در عصر جدید نظام بین الملل تبدیل خواهد شد.» با توجه به این که این اولین نمایش جهانی جامع و یکپارچه از قابلیتهای منحصربه فرد بازدارندگی راهبردی چین است، محققان چینی استدلال می کنند که هدف، ایجاد نوعی ثبات راهبردی جدید در روابط چین و ایالات متحده، بر پایه قدرت چین است.
این همین طور راهی برای به نمایش گذاشتن فلسفه نظامی «مغلوب ساختن دشمن بدون نبرد» یا «پایان دادن به جنگ با تاکید بر قدرت» در چین است. عموماً انتظار می رود که بعد از این نمایش قدرت، آمریکا خویش را مهار کند، رفتار مقابله جویانه و بی پروا نسبت به چین را کم کند و در پی همگرایی بیشتری با سیاستهای چین باشد.

پیامی برای مخاطبان داخلی و بین المللی

روایت چین پیرامون این رویداد گفتنی است. مقالات مختلفی در رسانه های چینی بر زیربنای ایدئولوژیک حرکت پکن تاکید داشته اند. در یکی از مقالات وبسایت خبری Guancha نقل شده است: «چه کسی فاشیسم را شکست داد؟ بریتانیا و ایالات متحده، همان گونه که غرب مدعی است، فاشیسم را شکست ندادند، بلکه چین و اتحاد جماهیر شوروی بودند که فداکاری های بزرگی کردند.» مفسرین چینی اعلام نمودند که جوهره واقعی جنگ، شکست کشورهای سوسیالیستی بر ملل امپریالیستی بود و روحیه مبارزه بازهم در چین امروز ادامه دارد.
چندین تحلیلگر چینی بیان نمودند که کشورهای اروپایی و آمریکایی چه طور تلفات انسانی و هزینه های مادی عظیمی را که چین در جنگ جهانی دوم پرداخت کرد، به شکل جدی دست کم و یا نادیده گرفته اند، همین طور نسبت به نقش کلیدی میدان های نبرد چین در پیروزی نهائی جنگ اقیانوس آرام نیز بی اهمیت بوده اند. مفسرین چینی اعلام نمودند که جوهره واقعیِ جنگ، شکست کشورهای سوسیالیستی بر ملل امپریالیستی بود و روحیه مبارزه بازهم در چین امروز ادامه دارد.
در نهایت، چین بوسیله این رویداد در نظر دارد قدرت خویش را به معرض نمایش گذاشته و نقش خویش را بعنوان تضمین کننده اصلی نظم جهانی بعد از جنگ تحکیم کند. محققان چینی اشاره می کنند که امروزه، برای نخستین بار از سال ۱۹۰۰ میلادی، سهم تولید ناخالص داخلی جهان، که در اختیار ثروتمندترین کشورهای امپریالیستی است، از حدود ۵۰ درصد به ۳۱ درصد کاسته شده است و کنترل اقتصادی آنها با ظهور کشورهای جنوب جهانی درحال تضعیف است؛ و چین در تلاش است تا این جنوب جهانی را تحت رهبری خود متحد کند. چین با نشان دادن اتحاد خود با کشورهایی مانند روسیه و کره شمالی در در این رویداد، اساساً در پی تحکیم جهانی چندقطبی است که چین بعنوان یک مرکز قدرت جایگزین در آن نقش دارد.
به طور کلی، چین امیدوار است که این نمایش قدرت عظیم، در به دست آوردن دوستان و متحدان در سطح جهان کمک نماید و برای آنهایی که مردد هستند، پیام روشنی باشد که زمان به سود چین است. در داخل کشور نیز، این نمایش به مردم کمک خواهد نمود تا پشت پرچم ملی متحد شوند و مشکلات پیش روی اقتصاد چین را نادیده بگیرند.
در خصوص هند، چنین پیداست که این کشور دراین خصوص موضعی نسبتاً ظریف اتخاذ نموده است. در صورتیکه تنش های تجاری هند و آمریکا درحال تشدید است، نخست وزیر نارندرا مودی بتازگی یک سفر مهم به چین انجام داد، در اجلاس سازمان همکاری شانگهای شرکت کرد و در جلسات دوجانبه کلیدی با رئیس جمهور چین، شیء جین پینگ، و رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، شرکت نمود. چنین پیداست که استقلال راهبردی هند درحال بهره برداری کامل است.
به طور خلاصه چین امیدوار است که این نمایش قدرت، ژاپن را محتاط تر کرده و مانع اتخاذ موضع مشکلات تایوان، مشکلات ژاپن است شود. شِن یی، استاد سیاست های بین الملل در دانشگاه فودان، اظهار داشت: رژه نظامی سوم سپتامبر به رویدادی کلیدی در تحول موازنه جهانی قدرت در عصر جدید نظام بین الملل تبدیل خواهد شد. محققان چینی اشاره می کنند که امروزه، برای اولین بار از سال ۱۹۰۰ میلادی، سهم تولید ناخالص داخلی جهان، که در اختیار ثروتمندترین کشورهای امپریالیستی است، از حدود ۵۰ درصد به ۳۱ درصد کاسته شده است و کنترل اقتصادی آنها با ظهور کشورهای جنوب جهانی در حال تضعیف است؛ و چین در تلاش است تا این جنوب جهانی را تحت رهبری خود متحد کند.