به گزارش بهمن، خروج بمب افکن های B-2 از دیه گو گارسیا و جایگزینی آنها با B-52، نشانه ای از بازتنظیم سیاست نظامی آمریکاست؛ اقدامی که جدا از کاهش هزینه نظامی، پیامی به منطقه در جهت تنش زدایی ارسال می کند.
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، حسن شکوهی نسب: در ایام اخیر تحولات مهمی در مناسبات آمریکای ترامپ با بازیگران غرب آسیا به چشم می خورد؛ تحولاتی که حول محور مذاکرات رفع تنش و ترمیم روابط می چرخد؛ از اولین سفر خاورمیانه ای ترامپ به سه کشور عربی (عربستان سعودی، قطر و امارات) که نتانیاهو و اراضی اشغالی در آن جایی ندارد تا مذاکرات رو به جلو واشنگتن با تهران و گفت وگوهای سازنده تیم ترامپ با انصارالله یمن و حماس.
در بحبوحه این تحولات دیپلماتیک اما یک اقدامی میدانی و نظامی آمریکا توجه منطقه و جهان را به خود جلب کرد که آن جابجایی معنادار بمب افکن های B-۲ با B-۵۲ در خلیج دیه گو گارسیا واقع در اقیانوس هند بود.
به تازگی مقامات آمریکایی به رویترز گفتند که ارتش آمریکا درحال جایگزینی بمب افکن های B-۲ خود با نوع دیگری از بمب افکن ها در پایگاه دیه گو گارسیا است. این مقامات که خواستند نامشان فاش نشود، اظهار داشتند که بمب افکن های B-۲ با بمب افکن های B-۵۲ جایگزین می شوند.
همچنین طبق گزارش خبرگزاری «دویچه وله» آلمان، این بمب افکن ها آخر هفته گذشته یعنی شنبه و یکشنبه هفته جاری از دیه گو گارسیا خارج شدند.
استقرار و جایگزینی بمب افکن ها در جزیره استراتژیک
آمریکا در اواخر مارس ۲۰۲۵ (اوایل فروردین ۱۴۰۴) ۶ فروند بمب افکن رادارگریز B-۲ Spirit را از پایگاه نیروی هوایی وایتمن در میسوری به پایگاه راهبردی دیه گو گارسیا در اقیانوس هند منتقل کرد. این انتقال در تاریخ ۲۴ مارس شروع شد و تا ۲۹ مارس ادامه یافت، بطوریکه تصاویر ماهواره ای در ۲۹ مارس نشان دهنده حضور چهار فروند از این بمب افکن ها در این پایگاه بودند.
در ادامه، در تاریخ ۷ مه ۲۰۲۵ (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴)، چهار فروند بمب افکن B-۵۲ Stratofortress نیز به این پایگاه اعزام شدند. این بمب افکن ها در دو گروه دو فروندی در طول روز وارد دیه گو گارسیا شدند. تصاویر ماهواره ای پخش شده در ۸ مه نشان دهنده حضور مجموعاً ۱۰ بمب افکن آمریکایی در این پایگاه بودند که شامل ۶ فروند B-۲ و چهار فروند B-۵۲ می شد.
از نگاه کارشناسان، تصمیم آمریکا برای گسیل داشتن بمب افکن های مختلف و نیز خارج کردن بمب افکن های B-۲ از پایگاه دیه گو گارسیا و جایگزینی آنها با بمب افکن های B-۵۲ عمدتا تحت تأثیر تغییرات چشم گیر در وضعیت امنیتی و سیاسی خاورمیانه انجام شده است.
اعزام بمب افکن های B-۲ در شرایطی انجام شد که تنش ها میان آمریکا و انصارالله یمن به شدت بالا رفته بود و واشنگتن طی ماه های اخیر بارها از این بمب افکن های رادارگریز برای اجرای عملیات مقابل اهداف خود در یمن بهره برد.
به عنوان نمونه نیروی هوایی آمریکا در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۵ مهر ۱۴۰۳) برای اولین بار از بمب افکن های B-۲ Spirit در عملیات مقابل انصارالله استفاده کرد؛ در مارس ۲۰۲۵ (اسفند ۱۴۰۳) و همین طور در آوریل ۲۰۲۵ (فروردین ۱۴۰۴)، گزارش هایی بر اساس استفاده ارتش آمریکا از بمب افکن های B-۲ از پایگاه دیه گو گارسیا مقابل تأسیسات زیرزمینی انصارالله منتشر شد.
باوجود این، آمریکای ترامپ اما در عمل راه به جایی نبرد و مقامات و رسانه های آمریکا بارها به ناکامی در مقابل یمن اذعان کردند تا این که کاخ سفید در نهایت راهکار را سیاسی و بوسیله میز مذاکره و رسیدن به توافق دیپلماتیک با انصارالله یافت. ترامپ هفته گذشته اعلام نمود که توافقی برای توقف بمباران یمن حاصل شده است.
همزمان با استقرار بمب افکن ها در دیه گو گارسیا، برخی نیز مدعی شدند که هدف آمریکا، فشار بر ایران و تهدید تهران در حوزه مسایل هسته ای است. البته تهران در عمل نشان داده است که همیشه برای حل مسایل هسته ای و نشان دادن حُسن نیت خود به جهان در حوزه کارهای صلح آمیز خود، ابایی از حضور پشت میز مذاکرات ندارد؛ همانند مذاکراتی که در دولت اوباما به برجام ختم شد و ترامپ در دولت اول خود (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) بصورت یکجانبه به آن پشت کرد.
اینک با شروع مذاکرات فشرده دیپلماتیک میان ایران و آمریکا که چهار دور سازنده از آن سپری شده است، برخی ناظران براین باورند که ترامپ برای نشان دادن تمایل خود به تنش زدایی و نیز ترمیم و ازسرگیری برخی مناسبات، مبادرت به جابجایی بمب افکن ها کرده است. در همین ارتباط، روزنامه فرانسوی «صدای شمال» (La Voix du Nord) ادعا نمود که خروج این بمب افکن های راهبردی که قابلیت حمل تسلیحات هسته ای آمریکا را دارند، باتوجه به پیشرفت مذاکرات ایران و ایالات متحده در عمان اتفاق افتاده است.
پیام ها، دلیلهای پشت پرده و نتایج ژئوپلیتیکی جابجایی بمب افکن ها
از نگاه ناظران، آمریکا با این تصمیم جابجایی بمب افکن ها تلاش دارد نشان دهد که ترجیحش استفاده از راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک بجای تقابل نظامی است. مشاوران ترامپ معتقدند که این پیام بطور غیرمستقیم می تواند در تسریع مذاکرات هسته ای با ایران نیز اثرگذار باشد و تهران را برای تعامل مثبت تر تشویق کند؛ موضوعی که در قبال انصارالله یمن، حماس و دیگر بازیگران توانمند منطقه نیز صدق می کند.
از لحاظ فنی، یکی از دلیلهای اصلی جایگزینی بمب افکن های B-۲ با B-۵۲، هزینه های فوق العاده بالای نگهداری این هواپیماهای پیشرفته است. بمب افکن های B-۲ به خاطر برخورداری از فناوری رادارگریز و سیستم های بسیار پیچیده الکترونیکی و مکانیکی، به مراقبت و نگهداری بسیار تخصصی و پرهزینه نیاز دارند.
عملیات این بمب افکن ها مستلزم تأسیسات ویژه ای همچون آشیانه هایی با کنترل شدید محیطی و تجهیزات پشتیبانی پیشرفته است که فراهم کردن آن در پایگاهی جزیره ای و دورافتاده مانند دیه گو گارسیا با هزینه های اضافی و دشواری های لجستیکی قابل توجهی هم راه است. همچنین، هر ساعت پرواز این هواپیماها میلیونها دلار هزینه بدنبال دارد که باتوجه به کاهش تهدیدات فوری در منطقه، توجیه اقتصادی و راهبردی این حضور را دشوارتر کرده است.
در مقابل، بمب افکن های B-۵۲ که از نظر تکنولوژی ساده تر و قدیمی تر هستند، هزینه های بمراتب پایین تری دارند. آنها نیازمند زیرساخت های بسیار کمتری هستند و از ین جهت، می توانند بدون تحمیل هزینه های اضافی، حضور مستمر و مقرون به صرفه تری را در دیه گو گارسیا فراهم آورند. این مبادرت به آمریکا اجازه می دهد ضمن مدیریت بهتر بودجه نظامی و صرفه جویی در هزینه ها، توان نظامی و بازدارندگی اش را نیز در منطقه بازهم حفظ کند.
بمب افکن های B-۵۲ برخلاف بمب افکن های B-۲ در چهار پایگاه در ایالت های لوئیزیانا، کالیفرنیا و داکوتای شمالی مستقر هستند. استقرار B-۵۲ در خاورمیانه قبل از این نیز در چند نوبت سابقه داشته است. نوامبر (آبان) سال گذشته، ایالات متحده ۶ فروند از این بمب افکن های راهبردی را در پایگاه هوایی العدید قطر مستقر کرد که در آن زمان بسیار مورد توجه قرار گرفت.
این جنگ افزار علاوه بر قابلیت های عملیاتی، به عنوان ابزار تهدید نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد خلیج فارس، حضور نظامی اشغالگران خارجی همچون آمریکا، فرانسه و انگلستان در منطقه به امری متداول تبدیل گشته است. قطر مرکز فرماندهی سنتکام و نیروی هوایی آمریکا، کویت مرکز نیروهای زمینی و تفنگداران آمریکایی و بحرین نیز محل استقرار ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده است. حداقل ۵۰ هزار نیروی پیاده آمریکایی و ده ها جنگنده و ناوگان در منطقه حضور دارد که زیر نظر و اشراف اطلاعاتی هستند. زمانی که طرف مقابل بخواهد تهدیدی نشان دهد، این ظرفیت را بیشتر می کند.
فرجام کلام
جایگزینی بمب افکن ها نشان دهنده تغییر اولویت راهبردی آمریکا در منطقه است؛ به این معنا که واشنگتن در نظر دارد همزمان با کاهش هزینه های نظامی، توانایی بازدارندگی و حضور خود در اقیانوس هند و مناطق پیرامونی را حفظ کند. آمریکای ترامپ با حفظ بمب افکن های B-۵۲ در دیه گو گارسیا در صدد است تا به رقبای خود در منطقه هشدار دهد.
افزون بر آن، خروج بمب افکن های رادارگریز B-۲ و جایگزینی آنها با بمب افکن های قدیمی تر B-۵۲ از پایگاه دیه گو گارسیا، پیامی مشخص و معنادار به کشورهای منطقه و بازیگران بین المللی ارسال می کند. این تصمیم نشان میدهد که ایالات متحده هم اکنون بدنبال کاهش سطح تنش و ممانعت از هرگونه تقابل نظامی احتمالی در خاورمیانه است و دیپلماسی را به عنوان مسیر اصلی حل وفصل اختلافات برگزیده است.
در سطح گسترده تر، این اقدام نشان دهنده تمایل دولت آمریکا به توازن مجدد سیاستهای امنیتی و نظامی خود است. تمرکز کمتر بر خاورمیانه، امکان تقویت حضور نظامی و توجه بیشتر به مناطق دیگری مانند شرق آسیا و اقیانوس آرام را فراهم می کند؛ مناطقی که آمریکای ترامپ در آن، رقابت ژئوپلیتیکی رو به ازدیادی با چین به عنوان بزرگترین رقیب بین المللی خود دارد.
منبع: bahman24.ir
