بهمن: برمبنای اعلام مقامات کشورمان فردا یک شنبه 16 تیرماه، بعد از شصت روز، ایران گام دوم خود در امتداد کاهش تعهدات برجامی اش را بر می دارد. مقرر است در گام دوم، رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم متوقف شود و در کنار اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک، بازگشت به راکتور پیشین این مرکز نیز در دستورکار قرار گیرد.
به گزارش بهمن به نقل از ایسنا، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ۱۸ اردیبهشت سال جاری “در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام”، دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر کرد. این تصمیم به صورت مفصل در نامه مهمی از جانب دکتر روحانی رئیس جمهور و رئیس شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام گردید.
ایران در گام نخست از این تصمیم در همان ۱۸ اردیبهشت، رعایت محدویت های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ و ذخایر آب سنگین را لغو نمود.
آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته تأیید کرد که ایران از محدوده ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ذیل توافق هسته ای فراتر رفته است.
افزایش ذخایر آب سنگین ایران به بیشتر از ۱۳۰ تن که در برجام تعیین شده بود نیز در قالب زمان بندی شده در حال انجام می باشد.
در رابطه با اقدامات در گام دوم باید اظهار داشت که به نظر نمی آید ایران فوراً یا ظرف چند هفته قصد داشته باشد بدون آن که به اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد نیاز داشته باشد به سمت غنی سازی ۲۰ درصد برود. در عین حال که برای تهران دیگر هیچ سقف و مرزی وجود ندارد و اگر در مقطع زمانی خاصی این درصد از غنی سازی هم داشته باشد منطبق با برنامه سازمان انرژی اتمی و مبتنی بر موافقت نامه پادمان جامع صورت خواهد گرفت. این اقدام صرفاً عبور از تعهدی است که ایران بر مبنای برجام به آن پایبند بوده و نقض برجام هم محسوب نمی گردد.
مذاکرات و پیشرفت ها در پروژه مدرن سازی اراک تا وقتی کشورهای ۱+۴ بخصوص چین به تعهدات خود پایبند باشد متوقف نمی گردد اما هم زمان اقدامات در رابطه با بازگشت به راکتور تحقیقاتی ۴۰ مگاواتی اراک در قالب گام دوم در دستورکار قرار خواهد گرفت.
بر اساس اطلاع خبرنگار ایسنا، مذاکرات و پیشرفت ها در پروژه مدرن سازی اراک تا وقتی کشورهای ۱+۴ بخصوص چین به تعهدات خود پایبند باشد متوقف نمی گردد و ایران میز مذاکره در این رابطه را ترک نمی کند اما هم زمان اقدامات در رابطه با بازگشت به راکتور تحقیقاتی ۴۰ مگاواتی اراک در قالب گام دوم در دستورکار قرار خواهد گرفت.
سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان پس از نشست کمیسیون مشترک برجام در وین که دو هفته پیش برگزار گردید اعلام نمود که در بحث اراک پیشرفت خوبی داشتیم و همه اعضا تعهد کردند در جدول زمانی مشخص شده ساخت این راکتور جدید به انجام برسد.
به گزارش بهمن به نقل از ایسنا، ایران ۶۰ روز به کشورهای باقی مانده در برجام فرصت داد تا تعهدات خود بخصوص در حوزه های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند. علاوه بر آن سه کشور اروپایی بیشتر از یک سال است که تلاش دارند در قالب ساز و کار مالی، فروش نفت و نقل و انتقالات مالی ایران را در شرایطی که آمریکا دست به تحریم های یک جانبه زده است تسهیل کنند اما تابحال این اقدام عملیاتی نشده است.
ساز و کار مالی سه کشور اروپایی نقایص بسیاری دارد که نمی تواند پاسخگوی نیازها و خواسته های ایران برای باقی ماندن در برجام باشد. ازاین رو ایران پس از یک سال“صبر راهبردی” برای تغییر فضای بازی در واکنش به خروج آمریکا، بازگشت تحریم ها و فشارهای حداکثری و نیز تعلل و تأخیر اروپا در جبران اقدامات خصمانه آمریکا تصمیم به تغییر در فضای بازی گرفت. ازاین رو اعلام نمود که کاهش تعهدات نسبت به برجام را گام به گام جلو می برد. مقامات کشورمان در عین حال تاکید نمودند، هر زمان که خواسته های ایران تأمین شوند، به همان میزان اجرای دوباره تعهدات متوقف شده را از سر خواهند گرفت، در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد نمود.
در ۶۰ روز گذشته ایران به مشورت ها و مذاکرات خود با اعضای باقی مانده برجام در تمامی سطوح ادامه داد و نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان نیز برگزار گردید که بعد از آن نشست اعلام گردید اینستکس عملیاتی شده است و مقرر است هفت کشور اروپایی دیگر علاوه بر سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در آن سرمایه گذاری کنند.
در عین حال با وجود اعلام کشورهای اروپایی درباره عملیاتی شدن این ساز و کار ویژه مالی برای ایران اما هنوز هیچ تعاملی بر مبنای آن صورت نگرفته است. علاوه بر این آنچه در حال انجام می باشد با خواسته های ایران در حوزه بانکی و نفتی فاصله قابل ملاحظه ای دارد.
سه کشور اروپایی اعلام نمودند در گام های نخست از ورود به تعاملات نفتی در قالب اینستکس “برای حفاظت این ساز و کار از گزند تحریم های آمریکا” خودداری خواهند کرد.
حسن روحانی هفته گذشته در سخنانی ساز و کار مالی اروپایی ها (اینستکس) را تابحال تنها اقدامی نمایشی دانست و اضافه کرد: امروز اینستکس تنها ساز و کاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.
با این وجود سه کشور اروپایی درباره این پیشنهاد و راهکار ایران نیز تابحال سکوت کرده اند یا مبالغ بسیار ناچیزی در حد چند میلیون یورو را پیشنهاد داده اند که از جانب ایران با مخالفت صریح رو به رو شده است.
اکنون که ۶۰ روز از گام نخست اجرای تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی گذشته است و گام دوم آغاز خواهد شد، سه کشور اروپایی و دیگر مجامع بین المللی بیشتر از پیش شاهد جدیت کشورمان در اجرای تصمیم خود خواهند بود. ایران با حسن نیت وارد مذاکرات هسته ای شد و با حسن نیت نیز توافق را امضا و آنرا اجرا کرد و بعد از خروج آمریکا از برجام نیز با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای برجام برای حفاظت از آن قرار داد. حالا پس از یک سال و دو ماه نوبت کشورهای باقی مانده در برجام است که حسن نیت خودرا ثابت کرده و قدم های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند، کما این که ایران اعلام نموده است هر وقت اقدامات مقتضی از جانب این کشورها برای تأمین خواست های ایران صورت گیرد، اقدامات کاهشی قابل بازگشت به شرایط قبل است.
منبع: بهمن
