گزارش تحلیلی؛ چرا شورای نظامی سودان حمام خون به راه انداخت؟

بهمن: نظامیان حاکم بر سودان، سیاست نرم اولیه یعنی زمانی که البشیر را کنار زدند را بزودی و بعد از دستوراتی که از 2 پایتخت به آنها رسید، فراموش کردند و به خشونت روی آوردند.
خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: سودان روز گذشته شاهد کشتار خونین تحصن کنندگان در مقابل مقر فرماندهی ارتش در خارطوم به دست شورای نظامی بود، بطوریکه بیشتر از ۳۰ نفر به دست شورای نظامی حاکم کشته شدند. در حمله نیروهای امنیتی و نظامی سودان در دوشنبه ۱۳ خرداد به محل تحصن مخالفان در شهر خارطوم دست کم ۳۵ تن کشته و صدها نفر مجروح شده اند. کمیته مرکزی پزشکان سودان اعلام نموده است، هنوز شمار زیادی از مجروحان در اتاقهای عمل و بخش های اورژانس هستند و احتمالاً شمار تلفات درگیری دوشنبه افزایش خواهد یافت. درگیری ها با حمله نیروهای امنیتی سودان به محل تحصن مخالفان در شهر خارطوم و به آتش کشیدن چادرها شروع شد. در ویدئویی که از حمله بامداد دوشنبه نیروهای امنیتی انتشار یافته، فرار مردم از محل تحصن و آتش گرفتن چادرها را دیده می شود و صدای شلیک گلوله را می توان شنید. پزشک یکی از بیمارستان ها در نزدیکی محل تحصن مخالفان به آسوشیتدپرس اظهار داشت: «برای درمان زخمی شدگان تخت کافی وجود ندارد و آنها در راهروها روی زمین خوابیده اند.»حوالی ظهر نیروهای امنیتی کنترل بخش اعظم اردوگاه محل تحصن را به دست گرفته، تظاهرکنندگان را از این منطقه بیرون کرده و محدوده ای به وسعت تقریباً دو کیلومتر مربع را مسدود کردند. گروه های مخالف حکومت که از ماه ها پیش در مقابل مقر فرماندهی ارتش بست نشسته، بعد از برکناری عمر البشیر از مقام ریاست جمهوری در ماه آوریل به تحصن ادامه داده و خواستار انتقال قدرت از نظامیان به یک دولت غیرنظامی و منتخب بودند. پیش از اینکه به سبب این کشتار از طرف شورای نظامی حاکم بپردازیم؛ لازم است که روز شمار روند تغییر موضع شورای نظامی از زمان برکنار کردن عمرالبشیر تا روز کشتار را مورد بررسی قرار دهیم.۱۱ آوریل: عوض بن عوف از برکناری عمرالبشیر و دوره انتقالی سخن گفت.۱۲ آوریل: عمر زین العابدین رئیس کمیته سیاسی مکلف از طرف شورای نظامی اظهار داشت: ما برای حفظ کشور آمده ایم. راهکار از بطن تحصن ها حاصل می شود.۱۵ آوریل: شمس الدین الکباشی سخنگوی شورای نظامی اظهار داشت: ما خواستار برچیدن تحصن ها با زور نیستیم.۲۱ آوریل: عبدالفتاح البرهان اظهار داشت: اختلاف نظر میان دیدگاه ها نیست.۳۰ آوریل: محمد حمدان دقلو معروف به حمیدتی معاون رئیس شورای نظامی اعلام نمود: هرج و مرجی بعد از این در کار نیست.۵ ماه مه: الکباشی از ادامه مذاکرات و خوش بینی با اشاره به گفتگوها با غیرنظامیان برای تشکیل شورای اداره کشور، سخن گفت.۶ مه: الکباشی اظهار داشت: یکی از گزینه ها دعوت به برگزاری انتخابات زودهنگام است. ما چشمداشتی به قدرت نداریم اما حضور نیروهای مسلح در این برهه لازم است.۸ ماه مه: یاسر عطا عضو شورای نظامی از شواهدی که حاکی از حل سیاسی بحران است، سخن گفت. شورای نظامی در این روز از شبکه الجزیره خواست که ادوات و تجهیزات خودرا از میدان تحصن جمع کند اما الجزیره مخالفت کرد.۱۴ مه: الکباشی از حصول توافق آگاهی داد.۱۶ مه: البرهان مذاکرات را تعلیق کرد.۱۸ مه: حمیدتی از همه خواست که یکدیگر را قبول داشته باشند.۲۰ مه: الکباشی از ادامه گفتگوها آگاهی داد.۲۱ مه: حمیدتی در واکنش به اعتصاب اظهار داشت که هر که از کار دست بکشد هیچ گاه به سرکارش بازنمی گردد.۲۴ ماه مه: حمیدتی معاون رئیس شورای نظامی به ریاض رفت.
۲۵ ماه مه: البرهان رئیس شورای نظامی به مصر رفت.۲۶ ماه مه: البرهان به امارات سفر کرد.۲۷ ماه مه: حمیدتی به مخالفان حمله کرد.۳۰ ماه مه: شورای نظامی دفتر الجزیره را بست و مجوز کارکنان را باطل کرد.۳۱ مه: البرهان در نشست های مکه شرکت کرد. در همین روز عثمان حامد سخنگوی نیروهای واکنش سریع سودان اظهار داشت: مکان تحصن به لانه ای برای جنایت تبدیل گشته است و خطری برای انقلاب سودان است.۱ ژوئن: حمیدتی تشکیل دولت مدنی در اوضاع کنونی را هرج و مرج دانست و از برخورد کوبنده با هر گونه هرج و مرج آگاهی داد. ملاحظه می شود که رفتار شورای نظامی پس ازسفری که رئیس و معاون آن به عربستان و امارات داشتند با چرخش عجیب از نرمش به خشونت مبدل شد رفتار شورای نظامی پس ازسفری که رئیس و معاون آن به عربستان و امارات داشتند با چرخش عجیب از نرمش به خشونت مبدل شد. آنها بعد از بازگشت از این کشورها به محل تحصن در مقابل فرماندهی کل ارتش در خارطوم حمله کردند و آن را به آتش کشیدند و به سمت انقلابیون تیراندازی کردند. از نگاه تحلیلگران آنچه رخ داد از قبل مقدمه آن فراهم شده بود. حمله ضد مخالفان و متهم کردن آنها به خروج از روند مسالمت آمیز، ممانعت از فعالیت شبکه الجزیره در سودان به جهت اینکه کشتار پوشش داده نشود در واقع مقدمه این یورش بود. تحلیلگران اعتقاد دارند که ابوظبی و ریاض به نظامیان فرمان دادند که حمله کنند و نظامیان با وعده های مالی از این دو پایتخت به کشتار روی آوردند. اما چه شد که ائتلاف آزادی و تغییر در دام نظامیان گرفتار شد؟ منابع سودانی در پاسخ این سوال اعلام نموده اند که نظامیان در واقع ائتلاف آزادی و تغییر را فریب دادند. ائتلاف آزادی و تغییر دیر متوجه شدند که نظامیان به دنبال به دست آوردن وقت برای تقویت خود در داخل و تقویت روابط با کشورهایی که ماندن نظامیان در سودان به نفع آن است، هستند.سناریوهای احتمالی بعد از کشتار چیست؟سناریوهایی تحلیلگران برای آینده سودان مطرح کرده اند که یکی از آنها این است که عربستان و امارات به همراه مصر در امتداد تثبیت حکومت نظامیان مشابه آنچه درمصر رخ داد، حرکت خواهند کرد. سناریوی دیگر این است که سودان سرنوشتی مشابه لیبی پیدا خواهدنمود که این سناریو مورد حمایت ریاض و ابوظبی است اما مصر خواستار آن نیست برای اینکه در همسایگی سودان قرار دارد و لطمه خواهد دید. سناریوی سوم، شعله ور شدن انقلاب از طرف سودانی ها و مقابله با نظامیان و خارج کردن کشور از چنگ شورای نظامی حاکم است. از نگاه تحلیلگران بعید است که سودانی ها عرصه را به نظامیان و امارات و عربستان واگذار کنند و گزینه های زیادی همچون عصیان مدنی و اعتصاب را دارند و سودانی ها به منازل خود باز نخواهند گشت تا دولت مدنی روی کار آید.

منبع: