مهر بررسی كرد؛ پشت پرده تنش مصر و رژیم صهیونیستی سرنوشت گذرگاه رفح چه می شود؟

به گزارش بهمن، با وجود نقش میانجی گرایانه مصر در تداوم پیشبرد مذاکره ها برای برقراری آتش بس در نوار غزه اما قاهره در مسائل مرزی از قبیل گذرگاه رفح و محور فیلادلفیا در مقابل رژیم صهیونیستی جدی است.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در ماه های اخیر به موازات تداوم جنایت های رژیم صهیونیستی در نوار غزه، نام مصر بیشتر از هر زمان دیگری از رسانه های مختلف به گوش می رسد و دلیل آن هم به مذاکرات قاهره و نقش سران این کشور در کنار قطر برای انعقاد توافق آتش بس ارتباط می یابد.
همزمان با کوشش برای تداوم مذاکرات، ارتش مصر در امتداد مرزهای خود با نیروهای رژیم صهیونیستی که از اردیبهشت ماه، حمله به رفح جنوبی ترین نقطه نوار غزه را هدف قرار داده اند، درگیر می شود.
در پی درگیری که چند روز پیش (هفتم خرداد) بین نظامیان مصر و ارتش رژیم صهیونیستی در گذرگاه رفح رخ داد، ۲ سرباز ارتش مصر کشته شدند. ارتش رژیم اشغالگر فورا ادعا نمود که آغازکننده این درگیری، طرف مقابل بوده است. دقایقی بعد، ارتش مصر اطلاعیه ای را در رابطه با تبادل آتش میان نیروهای این کشور و نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی در مرز رفح منتشر نمود.
استراتژی رژیم صهیونیستی در گذرگاه رفح
رژیم اشغالگر بعد از آنکه سه شنبه ۱۸ اردیبهشت گذرگاه مرزی رفح را اشغال و جریان ورود کمک ها به نوار غزه را متوقف کرد، می خواهد به نسل کشی، قحطی و محاصره فلسطینی ها در غزه ادامه دهد.
ارتش رژیم صهیونیستی با اشغال گذرگاه رفح، گذرگاه زمینی اصلی در نوار غزه را که کمک ها از راه آن وارد این باریکه می شد، بست؛ اقدامی که خطر تشدید فاجعه انسانی را بخصوص به علت کمبود مواد غذایی و سوخت به همراه دارد.

رژیم صهیونیستی بارها کوشیده است تا در زمینه بستن گذرگاه رفح توپ را در زمین مصر بیاندازد. چندی قبل به دنبال انتشار گزارش هایی از جانب رسانه های صهیونیستی در خصوص هماهنگی تل آویو با قاهره برای بستن گذرگاه رفح، وزیر امور خارجه این رژیم در اظهاراتی کوشش کرد برای کاهش فشارهای بین المللی، مصر را مقصر بسته ماندن این گذرگاه جلوه دهد.
«یسرائیل کاتس» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در کوشش برای فرار از مسئولیت فاجعه انسانی در نوار غزه، مدعی شد: این مصر است که باید گذرگاه رفح را برای ورود کمک های بشردوستانه به نوار غزه باز کند نه اسرائیل. حالا کلید پیشگیری از وقوع یک بحران انسانی در نوار غزه در دستان مصر است.
این اظهارات بعد از آن بیان شد که «سامح شکری» وزیر امور خارجه مصر پیش تر ضمن اشاره به نتایج حمله رژیم صهیونیستی به شهر رفح در جنوب نوار غزه گفته بود که تل آویو باید مسئولیت ناشی از بستن گذرگاه رفح در مرز جنوب نوار غزه با خاک مصر را برعهده بگیرد.
در این راستا، شبکه «القاهره» به نقل از یک منبع بلندپایه مصری گزارش داد که ادعاهای رسانه های صهیونیستی در خصوص هماهنگی با مصر در مورد گذرگاه رفح حقیقت ندارد.
حتی در جریان نشست سه جانبه اخیر (یکشنبه ۱۳ خرداد) مقام های مصر، آمریکا و رژیم صهیونیستی در قاهره با محوریت بازگشایی گذرگاه رفح، قاهره بر لزوم خروج صهیونیست ها از شریان حیاتی غزه تاکید نمود.
برنامه رژیم صهیونیستی برای گذرگاه و کریدور فیلادلفیا از مدت ها پیش مشخص شده بود. چند ماه پیش روزنامه «وال استریت ژورنال» گزارش داد که رژیم صهیونیستی قصد اجرای عملیاتی نظامی در مرز جنوبی نوار غزه با هدف تصرف کریدور فیلادلفیا را دارد؛ محوری که در یک طرف آن مصر و در طرف دیگر آن یک میلیون فلسطینی آواره قرار دارند.
اهمیت فیلادلفیا و جایگاه حقوقی این کریدور
تردیدی نیست که رژیم صهیونیستی با تشدید جنایت ها رفح بعنوان در جنوبی ترین نقطه نوار غزه به دنبال کنترل این کریدور و محور است. محور فیلادلفیا یک محور کریدوری است که کل نوار غربی باریکه غزه را در مجاورت دریای مدیترانه تا مرز جنوبی با مصر پوشش می دهد و به لحاظ ژئوپلیتیکی از اهمیت اقتصادی، امنیتی و راهبردی برخوردار می باشد.
بر اساس معاهده سازش مصر و رژیم صهیونیستی (کمپ دیوید) در سال ۱۹۷۹، محور فیلادلفیا یا صلاح الدین بعنوان یک منطقه حائل در داخل نوار غزه و به موازات مرز با مصر به طول ۱۴ کیلومتر از گذرگاه کرم ابوسالم تا ساحل غزه در دریای مدیترانه به وجود آمد.

رژیم صهیونیستی تا سال ۲۰۰۵ کنترل محور فیلادلفیا را بعنوان بخشی از حوزه قضایی تحت اختیار خود در دست داشت اما با عقب نشینی از این منطقه، کنترل آنرا به تشکیلات خودگردان واگذار کرد. نیروهای تشکیلات خودگردان تا سال ۲۰۰۷ کنترل این منطقه را بر عهده داشتند.
در همان سال بعد از مذاکراتی ۱۸ ماهه توافق امنیتی جدید میان قاهره- تل آویو به امضا رسید که بر مبنای آن ۷۵۰ نفر از گارد مرزی مصر اجازه خواهند داشت مجهز به سلاح های سبک در این منطقه حضور پیدا کنند.
پس از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر، مقامات امنیتی رژیم اشغالگر ادعا کردند که یکی از مسیرهای انتقال سلاح به غزه، تونل های زیر زمینی محور فیلادلفیا در جنوب غربی غزه است.
بر اساس همین ادعای واهی، تل آویو با اعزام هیأتی امنیتی به قاهره خواهان استقرار نیروهای خود در این منطقه و نصب دوربین ها و سنسورهای نظارتی شد. با وجود تاکید کابینه راستگرای نتانیاهو بر تحقق این خواسته اما به نظر نمی رسد دولت مصر به علت ملاحظات سیاسی- امنیتی علاقه ای به اجرای این خواسته داشته باشد. مصر بارها اخطار داده است که تسلط رژیم صهیونیستی بر کریدور می تواند نقض توافق نامه ها و پروتکلهای امنیتی امضا شده بین این رژیم و مصر باشد.
هزینه های مصر از کوچ الزامی فلسطینی ها
رژیم صهیونیستی در حالی طی ماه های اخیر در صدد کوچ الزامی مردم نوار غزه به سینا برآمده است که در گذشته هم بارها این ایده خطرناک را مطرح کرده است. در دهه ۲۰۰۰، مصر با قاطعیت طرح رژیم اسرائیل برای اسکان مجدد مردم غزه در شمال سینا در ازای کاهش بدهی، کمک های جدید را رد کرد. «حسنی مبارک» رئیس جمهور سابق مصر هم بارها ادعا کرد که دیگر پیشنهادهای تل آویو از این قبیل را رد کرده است.
طی هفته های اخیر همزمان با حملات رژیم صهیونیستی به رفح در جنوب نوار غزه، نگرانی های مصر نسبت به شکل گیری یک موج کوچ الزامی به داخل خاک این کشور تشدید شده و قاهره بارها به رژیم صهیونیستی نسبت به پیامدها و خطرات حمله زمینی به رفح اخطار داده است.
رژیم صهیونیستی که طی بیشتر از هفت دهه اخیر، بیشتر خاک فلسطین را اشغال کرده است، برای پایان دادن به مسئله فلسطین، همواره طرح کوچاندن آنان به مصر و اسکان در صحرای سینا را مطرح می کند. این طرح در واقع یعنی پاک کردن صورت مسئله که با مقاومت دولت های عربی همچون مصر و اردن، سوریه، لبنان روبرو شده است.
دلیل مخالفت مصر اینست که مهاجرت ساکنان غزه به شبه جزیره سینا به معنای عدم بازگشت آنها خواهد بود. ما در طول تاریخ شاهد این وضعیت بوده ایم. آوارگان فلسطینی که روانه لبنان و سوریه و اردن شدند و جمعیت فلسطینیان خارج از کشورشان که امروز به بیشتر از ۶ میلیون نفر می رسد، هیچگاه امکان و فرصت و مجال بازگشت پیدا نکردند.

پس از به انتها رسیدن جنگ سال ۱۹۴۸، رژیم صهیونیستی از بازگشت پناهجویان به خانه هایشان امتناع ورزید. از آن زمان، تل آویو درخواست های فلسطینی ها برای بازگشت آوارگان بعنوان بخشی از یک توافق صلح را رد کرده چون که نگران است جمعیت یهودیان اکثریت خویش را از دست بدهند و روند فروپاشی این رژیم جعلی شتاب گیرد.
دلیل دیگر مقاومت قاهره مقابل کوچ الزامی فلسطینیان به سینا، بحران های چندوجهی و درهم تنیده مصر بخصوص در زمینه اقتصادی می باشد. از نگاه کارشناسان، مصر بعنوان یکی از کشورهای مهم و برخوردار از موقعیت ژئوپولیتیکی در شمال آفریقا، با چندین بحران مهم روبه رو است؛ همچون افزایش روز افزون تورم مواد غذایی و عدم تطابق درآمدها و هزینه های کشور.
وضعیت اقتصادی مصر بشدت بحرانی است و بر مبنای آمارهای رسمی، اقتصاد مصر پارسال بیشتر از ۴۰۰ میلیارد دلار بدهی خارجی و داخلی به بار آورد و شاخصهای اقتصادی مصر در شرایط ناپایدار و نامساعد قرار دارد.
همچنین ظرف یک سال گذشته، ارزش پول ملی مصر بیشتر از ۵۰ درصد کاسته شده و وضعیت بحرانی اقتصاد مصر، سبب شده است بعضی از دولت های عربی ثروتمند منطقه، به دنبال خرید املاک و دارایی های دولتی در مصر باشند و علاوه بر این، موضوع هایی همچون احتمال فروش جزایر توریستی برای جبران کسری منابع ارزی، باعث بروز واکنش های منفی نزد نخبگان مصری شده است.

به موازات مشکلات اقتصادی و دغدغه مقامات مصری در مورد بدهی های کلان خارجی، در حوزه سیاست خارجی و ژئوپولیتیک منطقه هم مشکلاتی همچون ناامنی در لیبی، سودان و تنش آبی با اتیوپی پارسال هم بخشی از تاب و توان مقام های مصری را گرفت.
با نگاهی کوتاه به این بحران های چندوجهی در مصر، درک این که چرا قاهره نگران کوچ الزامی حدود ۲ میلیون فلسطینی به سینا است و برای پیشگیری از آن تا مرز درگیری نظامی با ارتش رژیم صهیونیستی در گذرگاه رفح پیش رفته است، دشوار نیست.

منبع: